Գործնական քերականություն

Լրացնել բաց թողած տառերը և կետադրել:

Ինքնաստուգում

1. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում է

Հայոց լեզու

1.Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ մակբայը։

Հայոց լեզու

Ուղղակի խոսքը դարձնե՛լ անուղղակի։
1. –Ես ամեն ինչ կկազմակերպեմ,- ասաց կուրսի ավագը։
Կուրսի ավագն ասաց, որ նա ամեն ինչ կկազմակերպի։

Դերբայական դարձվածք

Գտնե՛լ դերբայական դարձվածները և որոշե՛լ, թե գերադաս անդամը որ դերբայով է արտահայտված։

Դերբայական դարձված

1. Երեսնիվայր պառկած էին, ընտանիք ու հարազատներ ունեցող, ծանոթ ու անծանոթ մարդիկ։

Հայոց լեզու

Եթե խոստանաս ուշադիր լսել, ես կպատմեմ իմացածս։

Ուշադիր լսել խոստանալու դեպքում, ես կպատմեմ իմացածս

Անցնում եմ Երևանի Հարավային թաղամասերից մեկով,  որ բռնեմ Արարատյան դաշտի ճանապարհը։

Անցնում եմ Երևանի Հարավային թաղամասերից մեկով, Արարատյան դաշտի ճանապարհը բռնելու համար

Երբ ֆիդայինները  ցրվեցին, բոլորը թաքուն  լաց եղան։

Ֆիդայինների ցրվելուց, բոլորը թաքուն  լաց եղան։

Այն օրվանից, ինչ աղջիկը հիվանդացել էր նրա մոտ էր գալիս դայակը։

Աղջկա հիվանդանլու օրվանից նրա մոտ իր գալիս դայակը։

Պառավը շփոթվեց, քանի որ այդքան շատ հյուրեր տեսավ իր տանը։

Պառավը շփոթվեց, իր տանը այդքան շատ հյուրեր տեսնելու պատճառով։

Ինքնաստուգում

1. Տրված բառերից քանիսո՞ւմ չի գրվում մ. (1 միավոր)
   Սամվել, ամբարիշտ, ամպամած, ճամպրուկ, անփոփոխ, ամբարտավան, բամբասել. համբույր, ամբաստանյալ, սիմֆոնիա, անբասիր, բամբակ, բամբեր, ամբիոն, ճամփա:
   

Հայոց լեզու

1.Գտնե՛լ համանուն բառերը և մեկնաբանե՛լ նրանց իմաստները։

1. Նա երկու օր ավել աշխատեց։
2. Անկյունում դրված էր մի մաշված ավել։
3. Վարպետը կատարեց դետալների յուղում։
4. Խոհարարը բանջարեղենը տապակեց յուղում։
5. Զգեստ կարող դերձակը աշխատանքը կատարեց բարձր որակով
6. Մեր կուրսում շատ կարող ուժեր կան։
7. Քիմիական նյութերի ազդեցությամբ սկսվեց խմորում։
8. Թխվածքի խմորում չամիչներ կային։
9. Ֆուտբոլիստը գեղեցիկ գոլ խփեց։
10. Բաժակի մեջ գոլ ջուր կար։

2. Մեկնաբանե՛լ, թե ինչ իմաստներով կարող են ընկալվել
տրված բառակապակցություններն ու նախադասությունները։
1. բարձր հարկ(շենքի բարձր հարկ, բարձր ֆինանսական հարկ)
2. ավել գնել(գնել ավելի քան պետք է, գնել ավել իրը)
3. ոչխարի հոտ(ոչխարի խումբ, ոչխարի բույր)
4. մետաքսի կտոր(մետաքսի հատված, կտոր)
5. Նա ջրում է։(ջրում է գործողություն, ջրի մեջ է)
6. Նա գնում է։(առնում է, գնում է գործողություն)
7. Խավարում է։(խավարում է, խավարի մեջ է)

3. Տրված համանուններով կազմել նախադասություններ։
1. սեր (կաթի երեսի թանձր շերտ). սեր (զգացմունք)

Կաթի սերը շատ օգտակար է, եթե օգտագործել ճիշտ չափաբաժնով

Սերը ամենահզոր զգացմունքն է։
2. կետ (կետանիշ, գծի հատվածի սահման). կետ (ջրային կաթնասուն կենդանի)

Շատ լեզուներում կետը օգտագործվում է, որպես վերջակետ։

Կապույտ կետը, բնության ամենամեծ կենդանին է։
3. քանոն (ձողաշերտ՝ չափելու և ուղիղ գծելու համար). քանոն (երաժշտական
գործիք)

Քանոն մարդկության ամենակարևոր գյուտերից մեկն է։

Քանոնը շատ բարդ լարային գործիք է։
4. դող (մարմնի սարսուռ). դող (անվին անցկացվող ռետինե շրջանակ)

Ցուրտ ժամանակ մեր մարմինը դողում է, ինչի արդյունքում, արյան շրջանառությունը շարունակվում է իր նորմալ տեմպով։

Ճանապարհին անվադողը վնասվեց, բայց այն շատ օպերատիվ փոխեցին։
5. տոն (ձայնաստիճան). տոն (նշանավոր իրադարձության նվիրված
հանդիսավոր օր)

Երգչախմբով երգելիս շատ կարևոր է ճիշտ տոնայնություն ընտրելը։

Ամանորը, իմ սիրելի տոնն է։

4.Արտագրե՛լ՝ փակագծերում տրված հարանուններից ընտրելով
նախադասությանը համապատասխանողը։
1. Գրախանութում վաճառվում է այդ բառարանի երկրորդ (հրատարակությունը,
հրատարակչությունը)։
2. Այդ (հրատարակությունը, հրատարակչությունը) լույս է ընծայել գրքի
վերջին հատորը։
3. Նա այդ գործում մեծ (երախտիք, երախտագիտություն) ունի։
4. Այդ առաջարկը վեճերի ու քննարկումների (տեղիք տվեց, տեղի տվեց)։
5. Ամենուրեք (փտում, փթթում) էին կանաչ այգիներն ու գեղեցիկ ծաղկանոցները։

6. Բակում խաղացող երեխան (հովարով, հովհարով) գլխարկ էր դրել։
7. Զարմացած երեխան (թոթովեց, թոթվեց) ուսերը։
8. Մարզիկները մրցույթին մասնակցելու (հրավերք, հրավեր) էին ստացել։
9. Ջրատար խողովակի (փականը, փականքը) նորոգեցին։
10. Վարպետը (պատրաստականությամբ, պատրաստակամությամբ) օգնեց մեզ։

5.Գտնե՛լ և դո՛ւրս գրել հարանուն բառերն ու բառաձևերը.
ո՞ր բառերն են (բառաձևերը) քերականական փոփոխության հետևանքով
հարանուն դարձել այլ բառի։
Տաք ճառագայթ է, մրսած փաթիլ…
Մրսած փաթիլը դառնում է կաթիլ….
Եվ պիտի ելնի ծիլը հողից,
Եվ արտը կախվի լեռան կողից։
Եվ ծիլը պիտի դառնա ցողուն,
Ցողունը պիտի հասկահանի
Սվսվոցներով հասկանալի։
Եվ հասկը ուռած կոպերի տակ
Ամփոփի պիտի արևներ խակ….
Եզը գութանի գութն ու գրգիռն էր,
Ոգու կորովն ու արյան թրթիռն էր,
Ուղեծիր հանող նրա հրթիռն էր…
Ճակատագիրն էր։
Եզան կերածը դարման ու սեզ էր,
Ինքը բարության քայլող մի դեզ էր,
Համառ էր, բայց և խոնարհ ու հեզ էր….
Հայրենի հեռավոր ձորում
Քարերից երկինք է ծորում։

Հայրենի հեռավոր դռան
Ծաղկել են ծառերը նռան։
Թափառող թախիծն եմ հողիդ,
Հայրենի հեռավոր հովիտ։
(Համո Սահյան)

Հայոց լեզու

տեղի տալ — զիջել նահանջել , տեղիք տալ — առիթ տալ , փաստ — աներգելի ապացույց , փաստարկում — պատճառաբանություն , պատռաստակամություն — կամք հայտնել , պատռաստականություն — գիտելիքների ամբողձություն , հրատարաքչություն — տպարան , հրատարակություն — տպագրություն , թոթովել — խոսել , թոթվել — ուսը շարժել երախտիք — բարություն, երախտագիտություն — շնորհակալություն, այգաբաց — լուսաբաց, այգեբաց- այգիներ բացել, հասկացություն — գաղափար, հասկացողություն — հասկանալու ըմբռնելու կարողություն, պատվեր — հանձնարարություն, պատվիրան -ասծո պատվիրներ, պռնագանձել , ավանդություն, նժույգ գրաստ, քարյակ քառատող